Bursa‘da Fabrika Yangınları ve Hava Kirliliği:
Endüstriyel Dumanın Gölgesinde Bir Şehir
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi yayınladığı yazılı basın açıklamasıyla fabrika yangınları ve hava kirliliğine bir kez daha dikkat çekerek, uyarılarını tekrarladı.
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu adına yapılan yazılı basın açıklamasında, “2024 yılının başından bu yana, yirminin üzerinde fabrika yangınını üzüntüyle izledik. Geçtiğimiz hafta sonu yaşanılan Palet Fabrikası yangını, kısa zaman önce yaşanılan Orhangazi`deki Tekne Fabrikası ve Yıldırım`daki Geri Dönüşüm fabrikasında başlayıp, 4 diğer fabrikanın da hasar aldığı yangınlar hatırladığımız en yenileriyken, yıl genelinde yangında hasar alan birçok fabrikanın daha önce denetlenmemiş olduğu, hatta bulundukları arazilerin tarım arazisi statüsünde olup, bina ruhsatlarının dahi olmadığı gözlemlenmiştir.
Yangınların sektöre göre dağılımına bakıldığında ise, en fazla yangın tekstil ve kimya sektöründeki tesislerde gerçekleşmiştir. Bu olaylar, kontrolsüz ve denetimsiz endüstriyel faaliyetlerin çevreye olan yıkıcı etkisini bir kez daha gözler önüne sermiştir.
Yangınlar sonucunda oluşan hasar sadece maddi değildir. Endüstriyel yangınlarla birlikte gelen en büyük tehlikelerden biri de hava kirliliğidir. Yangınlar sonucunda atmosfere salınan zararlı maddelerin toplam miktarı bilinememekte olup, tahminler yüzlerce ton partikül madde, zehirli gazlar olan, karbon monoksit, azot oksitler, hidrokarbonlar ve dioksinleri içeriyor. Yangınların ardından alana en yakın hava kalitesi ölçüm istasyonlarından alınan veriler, Hava Kalite İndeksi`nin yıl ortalamasının 2 katından fazla artarak, “kötü” seviyeye ulaştığını gösterdi. Yangınlar sonrası PM10 ve PM2.5 gibi partikül maddelerde belirgin artışlar gözlemlenmiştir.
Bursa‘daki hava kirliliği sadece duman ve kötü bir koku değil, aynı zamanda beraberinde korkunç sağlık sorunları ve ekonomik kayıplar da getiriyor. Son 10 yılda hava kirliliğine bağlı solunum yolu hastalıkları %20 artarken, kalp hastalıklarından ölüm oranı Türkiye ortalamasının %15 üzerinde. Hava kirliliği, akciğer kanseri başta olmak üzere birçok kanser türünün riskini de %30‘a kadar arttırıyor. Tüm bunlar yetmezmiş gibi, 2024 yılındaki fabrika yangınlarının da maliyeti on milyonlarca lirayı buluyor. Hava kirliliğine bağlı sağlık sorunlarının, ülkemize yarattığı ekonomik yük ise yıllık milyarlarca lirayı aşıyor.
Bursa‘daki hava kirliliği sadece çevresel bir sorun değil, aynı zamanda halk sağlığı ve ekonomi için de büyük bir tehdit oluşturuyor. Bu sorunun çözümü için acil önlemler alınması ve tüm paydaşların iş birliği yapması gerekmektedir.
Tüm bu durumlar göz önünde bulundurulduğunda, endüstriyel tesislerde iş güvenliği, yangın önleme ve kimyasalların depolanması konusundaki eksiklikleri tekrar hatırlatıyoruz. Kimya Mühendisleri Odası Bursa Şubesi olarak gerekli denetimlerin yapılması, Bursa için Afet ve Acil Durum haritası hazırlanması konusunda destek verebileceğimizi Valiliğe bağlı ilgili kurumlara bildirdik. Olası bir afet durumunda geri dönüşü olmayan durumlardan kaçınmamız için önceden hazırlıklı olmalıyız. Her bir işletmenin acil durum planları hazırlanmalı ve Yıldırım`da yaşanılan yangın gibi olası zincirleme afet durumlarına ilişkin, endüstriye yönelik tedbirler alınmalıdır.
Bursa‘daki fabrika yangınları ve endüstriyel hava kirliliği, kentin karşı karşıya olduğu en acil çevre sorunlarından biridir. Bu sorunun çözümü için acil önlemler alınması ve tüm paydaşların iş birliği yapması gerekmektedir. Daha temiz bir hava ve daha sağlıklı bir gelecek için harekete geçmek hepimizin sorumluluğudur” denildi.