Anadolu Otizm Federasyonu Başkanı Canan Cihan On Medya’da Konuştu:

“OTİZMLİ BİREYLER ARTIK ENGEL OLARAK GÖRÜLMEMELİDİR”

OTİZM Konfederasyonu Başkan Yardımcısı, Anadolu Otizm Federasyonu Başkanı ve Mina Otizmle Yaşam Derneği Başkanı Canan Cihan, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü ve farkındalık ayında önemli açıklamalarda bulundu. On Medya ekranlarında yayınlanan On’ da Son Nokta Programının Konuğu olan Canan Cihan, Otizmli Bireylerin görmezden gelinmemesini isteyerek, otizmli bireyler için erken ve nitelikli eğitim, bağımsız yaşam imkânları, istihdam hakkı ve ailelere destek sistemleri ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu.

    Gazeteci Cemal Kırgız’ın hazırlayıp sunduğu On’ da Son Nokta Programının konuğu olan Canan Cihan, “ 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü’nde, Nisan ayı boyunca devam edecek farkındalık çalışmaları kapsamında bir kez daha hatırlatıyoruz: Otizmli bireyler eğitimden sağlığa, istihdamdan bakıma kadar pek çok alanda görmezden geliniyor. Erken ve nitelikli eğitim, bağımsız yaşam imkânları, istihdam hakkı ve ailelere destek sistemleri bir lütuf değil, temel bir zorunluluktur. Otizmli bireyler için otizmden etkilenme dereceleri ve ihtiyaçlarına uygun, adil, erişilebilir ve sürdürülebilir çözümler üretmek sadece ailelerinin değil toplumun her kesiminin sorumluluğudur” dedi.

   Çocuklarına otizm teşhisi konulması sonrasında ailelerin evine atom bombası düşmüş etkisi yarattığına dikkat çeken Canan Cihan, yaklaşık 15 yıldır dernek, federasyon ve konfederasyon olarak mücadele verdiklerini hatırlatarak,  “Üyemiz olan birçok ailenin çocukları bugün yirmili yaşlarını geride bıraktı ancak bizler yıllardır mücadele ettiğimiz sorunlarımızı hala geride bırakamadık.  Eğitim ve Aile Desteği Şart. Otizmli çocuklar erken yaşta yoğun ve bilimsel eğitime ulaşamazsa, yetişkinlik dönemlerinde ağır otizmli bireyler haline geliyor. Aileleri ise destek alamadıkları için tükenmişlik yaşıyor. Eğitimin niteliği artırılmalı, otizme özgü eğitim modelleri yaygınlaştırılmalı ve aile destek mekanizmaları güçlendirilmelidir. Bakım Merkezleri Yetersiz. Birçok aile çok yorgun düşmüş durumda.
Engelli bakım merkezleri olsa dahi Otizmli bireyler için tasarlanmış bakım merkezleri yok! Mevcut özel engelli bakım merkezleri, otizmli bireylerin ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak olduğu gibi zaten kabulde etmiyorlar. Bu nedenle, otizme özgü bakım merkezleri oluşturulmalı ve ayrı bir yönetmelikle düzenlenmelidir. Ailelerin Nefes Almaya İhtiyacı Var
Otizmli evlatlarına bakan ailelerinin kısa süreli de olsa dinlenmeye ihtiyacı var. Geçici ve yatılı bakım merkezleri kurulmalı ki, aileler kendilerine zaman ayırabilsin. Şu anki mevcut şartlar altında otizmli birey ailelerinin de hastalanabileceği, bir yakınlarını kaybederek yas ve taziye süreçlerine girebilecekleri, çocuklarının bakım vereni olarak yaşamlarını sürdürürken bir kaza geçirebilecekleri ve bakım gören pozisyonuna geçebilecekleri yok sayılmaktadır. Özellikle ebeveynlerin sağlık sorunları yaşadığı durumlarda, bu merkezler elzem bir ihtiyaç haline gelmektedir. Acil Müdahale Birimleri Kurulmalıdır. Otizmli çocuklara bireylere sahip aileler, bizden sonra ne olacak endişesi yaşamaktadır. Bunu giderecek ciddi adımlar atılmalıdır. Bu bir devlet politikası olmalıdır” dedi. 

Ender görülse de, ağır davranış problemleri yaşayan otizmli bireyler için yatılı psikiyatri birimleri ve kriz anında devreye girecek gezici Acil Müdahale Ekipleri oluşturulmasını da talep eden Canan Cihan, “ Bugün aileler çocuklarının kriz geçirmesi sırasında 112’yi aradığında, onların sağlık sorunu kriminal hale sokulup “Polisi çağırın” yanıtını alıyor. Bu, kabul edilemez. Otizmli bireylerin kriz anlarında güvenli ve doğru şekilde desteklenebileceği sistemler oluşturulmalıdır” diye konuştu.

İstihdam Hakkı Tanınmalı
Otizmli bireylerin, yıllarca eğitim almalarına rağmen iş bulamadıklarını da kaydeden Canan Cihan, “ EKPSS’de otizmli bireyler, nörolojik gelişimleri gayet yerinde olan bedensel engelliler ve süreğen hastalığı olan (Kalp hastası, Şeker hastası vb.) bireylerle hiçte adil olmayan bir yarışa sokuluyor. Bu durumda elbette onların kamudaki istihdam şansını neredeyse sıfıra indiriyor. Sonuç olarak engelliler arasında otizmlilerin istihdam oranı %1’in bile altında! Otizmli bireylerin işe alımını teşvik eden yasal düzenlemeler yapılmalı, işverenler otizmli bireyleri istihdam etmeye teşvik edilmelidir. Sorun özel sektörün sorunu değildir. Belediyeler, kamu kurum ve kuruluşları, devlet de istihdam hakkı tanımalıdır. Türkiye’nin yüzde 11’i engelli. Engelliler Bakanlığı kurulmalıdır. Yüzde 3 olan engelli çalıştırma zorunluluğunda yüzde 1 oranında bile olsa biz buna razıyız, otizmli bireylere de istihdam hakkı verilmelidir” dedi.

“Benden Sonra Ne Olacak?” Kaygısı Son Bulmalı
Canan Cihan, “Otizmli bireylerin aileleri, en çok “Ben olmadığımda çocuğum ne yapacak?” kaygısını taşıyor. Bu endişeye son vermek için otizmli bireylerin bağımsız yaşayabileceği, uluslararası denetime tabi bakım merkezleri oluşturulmalı ve her ilçede otizmli bireylere yönelik aktivite merkezleri açılmalıdır. Otizmli bireyler için eğitim, istihdam ve insan onuruna uygun yaşam hakkı bir hayal olmamalı, bu bir zorunluluktur” diye konuştu.

    Özel tüketim Vergisinde (ÖTV) engellilerin araçlarının kullanım süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkarıldığını anımsatan Cihan, bir de buna ilaveten yüzde 40 oranında yerli araç satın alma zorunluluğu getirildiğini vurgulayarak, “tasarruf tedbirleri tamam ama tüm ekonomik sıkıntının vebali engellilere, otizmli bireylere çıkarılmamalıdır” diye konuştu.

   Bursa’da Otizmle mücadele derneklerinin sayısının 12’ye çıktığını belirten Canan Cihan, federasyon, konfederasyon çatısı altında birleşme çağrısını da yineleyerek, “Herkes egosunu cebine koymalı. Burada bir rant söz konusu değil. Adanmışlık istiyor. Birçok kurum, kuruluş, kamu bu bölünmüşlükten yararlanıyor. Bir iki dernekle çalışıp, diğerlerini yok sayabiliyor. Bunun yerine birlik ve beraberlik içinde olmalıyız. Türkiye’nin beka sorunu, güvenlik sorunu olan Otizmle mücadele de hep birlikte hareket etmeli, sadece sorunların tespitinde değil, çözümünde de bir olmalıyız” dedi.