Her yıl Türkiye’de yüzlerce çalışan, şantiyelerde meydana gelen elektrik kaynaklı iş kazaları nedeniyle yaşamını yitiriyor ya da kalıcı yaralanmalarla karşı karşıya kalıyor. Oysa uzmanlara göre bu kazaların büyük çoğunluğu, alınacak basit ve düşük maliyetli önlemlerle tamamen önlenebilir durumda.

İş sağlığı ve güvenliği istatistiklerine göre, şantiyelerde yaşanan ölümlü iş kazalarının yaklaşık yüzde 12’si elektrik kaynaklı. Kaçak akım rölesi kullanılan iş sahalarında ölüm riski yüzde 80 oranında azalırken, bu sistemin eksikliği ciddi risklere kapı aralıyor. Ayrıca, düzenli denetim yapılmayan şantiyelerde elektrik kazalarının görülme sıklığı tam 4 kat artıyor.

Elektrik Mühendisleri Derneği (ETMD) Bursa Temsilcisi ve Limadem Elektrik Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Karabiber, yaşanan kazalara dair yaptığı açıklamada, “Şantiyelerde meydana gelen elektrik kaynaklı kazaların büyük çoğunluğu önlenebilir niteliktedir. Bir insanın hayatı, alınmayan bir önlem ya da ihmal edilen bir standarttan daha kıymetsiz olamaz. İşverenlerin, mühendislerin ve çalışanların ortak bir güvenlik kültürü oluşturması artık bir zorunluluktur” dedi.

 İhmalin Bedeli Ağır Oluyor

Geçtiğimiz yıl İstanbul’daki bir konut şantiyesinde, izolasyonu yapılmamış geçici bir elektrik panosuna temas eden genç bir işçi, kaçak akım rölesi bulunmadığı için hayatını kaybetti. Yapılan incelemelerde pano montajının yetkin personel gözetiminde yapılmadığı ve gerekli kontrollerin atlandığı belirlendi. Bu trajik olay, elektrik kaynaklı kazaların teknik bir sorun değil; denetimsizlik ve ihmal sonucu yaşandığını bir kez daha gözler önüne serdi.

Karabiber, bu tür kazaların sorumluluğunun yalnızca elektrik teknisyenlerine değil; işverenlere, proje yöneticilerine ve tüm çalışanlara ait olduğunun altını çizerek şöyle devam etti: “Elektrik kaynaklı iş kazaları bir kader değildir. Her bağlantının doğru yapılması, her sistemin titizlikle kontrol edilmesi ve her çalışanın güvenliğinin öncelikli tutulması; bugün alınacak tedbirlerle yarının hayatlarını kurtaracaktır.”

 Yasal Yükümlülükler Açık: Denetimsizliğe Yer Yok

Türkiye’de işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği sorumlulukları, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile açık şekilde tanımlanmış durumda. Kanunun 4. maddesi, işverenin çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olduğunu, bunun için gerekli her türlü tedbirin alınması gerektiğini vurguluyor.

Ayrıca Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, elektrik tesisatlarının periyodik kontrol ve denetimlerinin yapılmasını zorunlu kılıyor.

 Kazaları Önlemenin Yolu: Denetim, Eğitim, Ekipman

Karabiber’e göre şantiyelerde elektrik kaynaklı kazaların önlenebilmesi için periyodik elektrik ölçüm ve testlerinin aksatılmaması, etkin mühendis ve teknisyenlerin gözetiminde çalışma yapılması, kişisel koruyucu donanımların eksiksiz kullanılması ile kaçak akım rölesi, izolasyon ve topraklama sistemlerinin mevzuata uygun kurulması hayati önem taşıyor.