On Medya ekranlarında yayınlanan On ’da Son Nokta Programının Konuğu olan Elektrik Tesisat Mühendisleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Karabiber, enerjide dışa bağımlılıktan kurtulmanın çözüm yolları başta olmak üzere, sanayi yangınları konusunda çarpıcı açıklamalarda bulundu. Türkiye genelinde sanayi yangınlarının yüzde 84’ünün elektrik kaçağından çıktığına dikkat çeken Olgun Karabiber, yangınlardaki temel sorunun yasalardan, yönetmeliklerden değil, uygulama ve denetim eksikliğinden kaynaklandığını açıkladı. Yenilenebilir enerjide Güneş Enerjisi projelerini açıklayan Karabiber, Elektrik Tesisat Mühendisleri olarak eğitim ve öğretime verdikleri değer konusunda da önemli bilgiler verdi.

Gazeteci Cemal Kırgız’ın hazırlayıp sunduğu On ‘da Son Nokta Programının konuğu olan Elektrik Tesisat Mühendisleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Karabiber, 2000 yılında İstanbul merkezli olarak kurulan derneğin, Bursa’nın yanı sıra, Ankara, İzmir, Adana ve Gaziantep’te aktif olarak çalışmalarına devam ettiğini ifade etti. Enerjide dışa bağımlı bir ülke olduğumuza dikkat çeken Olgun Karabiber, Güneş Enerjisini teşvik eden, yönlendiren ve destekleyen bir dernek olduklarını ifade ederek, Güneş Enerjisi gibi birçok yenilenebilir enerji konusunda projeler üretip, hizmet verdiklerini kaydetti. Üniversite öğrencilerine yönelik hizmetleri de masaya yatıran Karabiber, İTÜ’de Elektrik Tesisat Mühendisliğinin ders olarak okutulduğunu, U.Ü.’de de bu konuda görüşmelerin devam ettiğini bildirdi. Üniversite öğrencilerine KOÇ’luk hizmetinin yanı sıra, ilkokul öğrencilerine yönelik, “Efe-Derya” kitapçığı hazırlattıklarını, bu kitapçığın Tekirdağ Milli Eğitim Müdürlüğünce onaylandığını, Bursa Milli Eğitim Müdürlüğü ile de protokol yapacaklarını belirten Olgun Karabiber, “Amacımız, elektrik tesisatları, enerji, enerji de tasarruf gibi konularda eğitimi ilkokuldan başlatmak” dedi.

Son bir yıl içinde İnegöl’de iki, NOSAB’da bir olmak üzere çıkan üç büyük sanayi kuruluşu yangınlarıyla ilgili de konuşan Elektrik Tesisat Mühendisleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Karabiber, “Türkiye genelinde sanayi kuruluşu yangınlarının yüzde 84’ü elektrik kaçağından meydana gelmektedir. Üretimin temel girdileri olan Emek-Kapital-Doğa açısından yangınlar en tehlikeli afetlerdendir. Can kayıpları, yaralanmalar ve duman etkileri ile emeği, kaybedilen maddi varlıklarla sermayeyi, etkileri ile doğayı tehdit etmektedir. Bilindiği üzere, ülkemizde binalarda yangına karşı alınacak önlemler “Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik” ile düzenlenmiştir. Binalarda yangına uygun tasarımsal özellikler ve mekânlar (kaçış merdivenleri, yangın holleri vs.) ile kullanılması zorunlu yapı malzemeleri, söndürme, algılama ve uyarı sistemleri, bu sistemler için gerekli bakım ve periyodik kontroller ile denetimler Yönetmeliğin ilgili maddelerinde düzenlenmiştir. Bu yönetmelik ile Yapı ruhsatı vermeye yetkili merciler için; “yangın söndürme, algılama ve tahliye projelerinin ve uygulamalarının bu Yönetmelik hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemesi” zorunluluğu; ayrıca Sigorta şirketlerine de, “yangına karşı sigorta ettirme talebi aldıkları binalarda, tesislerde ve işletmelerde, bu Yönetmelik hükümlerine uyulup uyulmadığını kontrol etmek mecburiyeti” getirilmektedir. Ayrıca İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatında, işletme aşaması ile ilgili olarak da İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık Ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde “2.3.5. Yangın mekanik tesisatı, yangın algılama ve uyarı sistemleri tesisatları için periyodik kontrol esnasında tesisat projesi aranır. İşveren, projesi olmayan tesisatlarına 27/11/2007 tarihli ve 2007/12937 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe ve ilgili standartlara uygun projelendirmesini yaptırmak zorundadır. Yangın mekanik tesisatı, yangın algılama ve uyarı sistemleri tesisatlarının periyodik kontrollerinde tesisatın projesine uygunluğu ve projenin Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe ve ilgili standartlara uygunluğu değerlendirilir.” denilmekle birlikte bu madde 31/12/2023 tarihinde yürürlüğe gireceği hükmü bulunmaktadır. İnegöl’deki Ağustos 2022 ve Ağustos 2023’teki yangınlarda da İşyerlerinde Acil Durumlar Hakkında Yönetmelik ve Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik gerekleri olan; İşletmenin bir yangın algılama ve ikaz sistemi var mıdır? Acil durum tahliye planı, uygun kaçış yolu, merdivenleri ve yeterli sayı ve genişlikte kaçış kapıları var mıdır? Başta depolama alanlarında söndürme sistemi var mıdır? Bunların periyodik muayene ve testleri yapılmış mıdır? Acil durum tatbikatları yapılmış mıdır? Bu bilinmemektedir. Biz de yasalar, yönetmelikler var, sorun uygulama ve denetleme konusunda yaşanıyor. İnegöl’deki son yangında bir kıvılcım bir fabrikaya yetti. Ama 10 fabrika birden yandı. Diğer 9 fabrika niye yandı? Burada da İş Sağlığı ve Güvenliği konusu öne çıkıyor. Çevre etkenlerinin, çevre risklerinin göz önünde bulundurulmadığı anlaşılıyor. Bu tesislerde yangın algılama ve söndürme sistemleri olacaktı, var mıydı? Bunlar uygulama ve denetimde gereken zorunluluktur” diye konuştu.

*Kentimiz “Yangın Risk Haritası” Özellikle Tehlikeli Kimyasalların bulunduğu orta ve üst seviye riskli fabrikaların içerecek şekilde güncellenmeli, acil müdahale planları ve altlıkla hazırlanmalı, güncel tutulmalı ve bu çalışmalar, şeffaf olarak kamuoyu ile paylaşılmalıdır. Elektrik Trafoları tesis edilen işletmelere İşletme Sorumlusu zorunluluğu getirilmelidir. Kentimizde bulunduğu düşünülen elektrik trafolarının %80’ninde işletme sorumlusu bulunmaması nedeni ile ortaya çıkan risk, bir an önce bertaraf edilmelidir. İşletmelerce, elektrik tesisatı kontrollerinin düzenli yapılması sağlanmalıdır. Yetersiz topraklama, sarkık kablolar, kolay alevlenir ya da yırtık izolasyon, bağlantıda gevşeklik, uygun tasarlanmamış sigorta, anahtar ile panolar, panolara giren/sızan toz, su ile yabancı maddeler vb. açısından tesisat, trafo ve enerji beslemesi düzenli olarak kontrol edilerek raporlanmalıdır. Biz ETMD olarak bu konuda etkin görev yaparak, yol aldığımızı düşünüyoruz ama uygulama ve denetim konusunda da dikkat edilmelidir” diyen Olgun Karabiber, konutlarda da merdiven altı tesisat kullanılmaması konusunda uyararak, konutları yapan müteahhitlerin de denetlenmesi gerektiğini, denetlemelerde bilimin ve uzman kişilerin yok sayılmamasını istedi.